Mọi trẻ em sinh ra đều phải được khai báo khai sinh. Những thông tin cá nhân trên giấy khai sinh như họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, cha mẹ, quê quán… là những dữ liệu không thể thay đổi trong suốt cuộc đời mỗi người trừ những trường hợp thật đặc biệt. Mọi giấy tờ của cá nhân đều dựa trên những dữ liệu từ giấy khai sinh. Giấy khai sinh vì thế là tờ giấy đặc biệt quan trọng với tất mọi người. Cha mẹ hoặc người thân phải có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ khi trẻ được sinh ra. Với những đứa trẻ được sinh ra ở nước ngoài về Việt Nam cư trú thủ tục này có vài điểm khác biệt. Chúng tôi sẽ hướng dẫn Quý vị trong trường hợp này nhé!
Trẻ em được sinh ra ở nước ngoài là những ai?
Có thể hiểu đơn giản trẻ em được sinh ra ở nước ngoài là trẻ em được sinh ra ngoài lãnh thổ nước Việt Nam do điều kiện sinh sống hoặc làm việc của cha mẹ đang có mang đến. Trẻ có thể:
- Có cha mẹ đều là công dân Việt Nam
- Có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là người nước ngoài hoặc người không quốc tịch.
- Có mẹ là công dân Việt Nam còn cha không rõ là ai.
Trẻ được sinh ra ở nước ngoài có thể đã được bố mẹ đăng ký khai sinh tại nước sở tại ngay khi được sinh ra. Hoặc có thể trẻ chưa được bố mẹ đăng ký khai sinh, thì khi về Việt Nam cư trú, tùy từng trường hợp sẽ có thủ tục đăng ký khai sinh khác nhau.
Đăng ký khai sinh cho trẻ sinh ra ở nước ngoài về Việt Nam cư trú nhưng chưa làm giấy khai sinh ở nước ngoài
Trẻ được sinh ra ở nước ngoài nhưng chưa thực hiện thủ tục khai sinh tại cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài thì khi về Việt Nam cư trú sẽ tiến hành thủ tục đăng ký khai sinh. Căn cứ khoản 1 Điều 29 Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật hộ tịch năm 2014 thì thẩm quyền để đăng ký khai sinh cho trẻ là “Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi cư trú của trẻ em có cha hoặc mẹ hoặc cả cha và mẹ là công dân Việt Nam, thực hiện đăng ký khai sinh cho trẻ em sinh ra ở nước ngoài mà chưa được đăng ký khai sinh. ”
Có hai trường hợp trẻ chưa làm giấy khai sinh ở nước ngoài:
- Có giấy chứng sinh hoặc giấy tờ chứng minh trẻ được sinh ra ở nước ngoài
- Không có giấy chứng sinh hay giấy tờ xác nhận việc trẻ được sinh ra ở nước ngoài
Với Trường hợp 1: Có giấy chứng sinh. Hồ sơ và thủ tục thực hiện khai sinh như sau:
Người yêu cầu đăng ký khai sinh cho trẻ xuất trình và nộp các giấy tờ hồ sơ đăng ký gồm có:
- Tờ khai theo mẫu quy định
- Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ khác do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp xác nhận về việc trẻ em được sinh ra ở nước ngoài và có quan hệ mẹ – con.
- Văn bản thỏa thuận của cha mẹ lựa chọn quốc tịch cho con . Chỉ áp dụng đối với trường hợp trẻ em có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam, người kia là công dân nước ngoài. Lưu ý trường hợp cha, mẹ chọn quốc tịch nước ngoài cho con thì văn bản thỏa thuận phải có xác nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của nước ngoài mà người đó là công dân.
Với Trường hợp 2: Không có giấy chứng sinh hay giấy tờ xác nhận về việc trẻ em được sinh ra ở nước ngoài và có quan hệ mẹ – con.
Nếu không giấy chứng sinh hoặc giấy tờ khác do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp khi sinh con thì thực hiện việc đăng ký khai sinh cho trẻ em theo thủ tục quy định tại Khoản 5 Điều 15 của Nghị định 123/2015/NĐ-CP: “Thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ không thuộc diện bị bỏ rơi, chưa xác định được cha và mẹ được thực hiện như quy định tại Khoản 3 Điều 14 của Nghị định này; trong Sổ hộ tịch ghi rõ “Trẻ chưa xác định được cha, mẹ”.
Trong các trường hợp, đồng thời khi đi đăng ký khai sinh, người yêu cầu đăng ký khai sinh cũng xuất trình kèm theo giấy tờ chứng minh việc trẻ em cư trú tại Việt Nam như hộ chiếu, giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế có dấu xác nhận nhập cảnh của cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh và văn bản xác nhận của cơ quan công an có thẩm quyền về việc trẻ em đang cư trú tại Việt Nam.
Đăng ký khai sinh cho trẻ sinh ra ở nước ngoài về Việt Nam cư trú đã làm giấy khai sinh ở nước ngoài
Trẻ em được sinh ra ở nước ngoài và đã được làm giấy khai sinh tại cơ quan đại diện nước ngoài khi về Việt Nam cư trú thì không phải đăng ký khai sinh tại Việt Nam. Để được pháp luật Việt Nam công nhận, cha mẹ cần thực hiện thủ tục yêu cầu ghi vào sổ hộ tịch việc trẻ đã được khai sinh ở nước ngoài theo Điều 55 luật Hộ tich 2014 như sau: “ Những trường hợp phải ghi vào sổ hộ tịch và thẩm quyền ghi vào sổ hộ tịch. 1. Công dân Việt Nam đã đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài các việc: khai sinh; kết hôn, nhận cha, mẹ, con; nuôi con nuôi khi về nước thường trú phải làm thủ tục ghi vào sổ hộ tịch theo quy định tại Mục này’’… và “ Sở Tư pháp, nơi đương sự cư trú thực hiện việc ghi vào sổ hộ tịch.”
Trình tự thực hiện như sau:
Người yêu cầu ghi vào Sổ hộ tịch việc khai sinh chuẩn bị bộ hồ sơ gổm:
- Tờ khai yêu cầu ghi vào Sổ hộ tịch theo mẫu.
- Bản gốc Giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp kèm bản dịch sang tiếng Việt theo quy định.
- Bản chính hoặc bản sao có chứng thực Giấy đăng ký kết hôn của cha mẹ do Việt Nam cấp hoặc bản sao giấy chứng nhận ghi sổ hộ tịch việc kết hôn tại cơ quan hộ tịch nước ngoài do Đại sứ quán Việt Nam cấp.
- Trường hợp một bên cha hoặc mẹ là người nước ngoài thì nộp Văn bản thỏa thuận việc chọn quốc tịch Việt Nam cho con.
- Bản sao giấy tờ tùy thân và giấy tờ cư trú hợp lệ của cha mẹ cùng bản gốc để đối chiếu.
Người tiếp nhận có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ hồ sơ, đối chiếu thông tin trong Tờ khai và tính hợp lệ của giấy tờ trong hồ sơ do người yêu cầu nộp, xuất trình:
- Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, người tiếp nhận hồ sơ viết giấy tiếp nhận, trong đó ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, hoàn thiện thì hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định; trường hợp không thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ ngay thì phải lập thành văn bản hướng dẫn, trong đó nêu rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung, hoàn thiện, ký, ghi rõ họ, chữ đệm, tên của người tiếp nhận.
- Nếu thấy yêu cầu ghi vào Sổ hộ tịch đủ điều kiện, phù hợp quy định pháp luật, Phòng Tư pháp báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện. Trường hợp Chủ tịch Ủy ban nhân dân đồng ý giải quyết thì ký Trích lục hộ tịch tương ứng cấp cho người yêu cầu; công chức làm công tác hộ tịch ghi nội dung ghi chú vào Sổ hộ tịch theo quy định. Thòi gian thực hiện: 01 tuần làm việc kể từ khi nhận đủ giấy tờ hợp lệ.
- Người có yêu cầu ghi vào Sổ hộ tịch có thể trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho người khác thực hiện việc ghi chú này.
Trên đây chúng tôi đã hướng dẫn Quý vị thủ tục đăng ký khai sinh và khai báo khai sinh cho trẻ được sinh ra ở nước ngoài về cư trú tại Việt Nam. Nếu Quý vị cần giúp đỡ, hãy liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn chi tiết hơn: letran@familylawyers.vn .
