Thỏa thuận sau hôn nhân, đang ngày càng thu hút sự quan tâm tại Việt Nam khi ngày càng nhiều cặp vợ chồng mong muốn làm rõ trách nhiệm tài chính và việc phân chia tài sản sau khi kết hôn. Những thỏa thuận này đặc biệt hữu ích đối với các cặp đôi đã trải qua những biến động lớn về tài chính, muốn bảo vệ tài sản riêng, hoặc đang tìm cách hàn gắn sau những mâu thuẫn trong hôn nhân.
Nhưng liệu những thỏa thuận này có giá trị pháp lý theo quy định của pháp luật Việt Nam không? Bài viết này sẽ phân tích tính hợp pháp, khả năng thực thi và các hệ quả pháp lý của thỏa thuận sau hôn nhân tại Việt Nam, đặc biệt đối với các cặp vợ chồng mong muốn xác lập quyền tài sản trong thời kỳ hôn nhân hoặc chuẩn bị cho khả năng ly thân hay ly hôn.
Thỏa thuận sau hôn nhân là gì?
Thỏa thuận sau khi kết hôn là một hợp đồng pháp lý được lập sau khi hai người đã kết hôn. Văn bản này quy định cách thức quản lý tài sản, nghĩa vụ nợ và trách nhiệm tài chính của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân hoặc trong trường hợp ly thân, ly hôn. Thỏa thuận này cho phép các bên xác lập rõ ràng các vấn đề tài chính mà không cần phải chấm dứt quan hệ hôn nhân.
Khác với thỏa thuận trước khi kết hôn – được ký kết trước khi hai người chính thức trở thành vợ chồng – thỏa thuận sau khi kết hôn được lập trong thời kỳ hôn nhân. Các cặp vợ chồng có thể lựa chọn lập thỏa thuận này vì nhiều lý do, chẳng hạn như để điều chỉnh các hoạt động kinh doanh mới, bảo vệ tài sản thừa kế, hoặc giải quyết các vấn đề phát sinh trong hôn nhân mà họ muốn xử lý bằng hình thức pháp lý.
Thỏa thuận sau hôn nhân có được pháp luật Việt Nam công nhận không?
Pháp luật Việt Nam không quy định cụ thể thuật ngữ “thỏa thuận sau khi kết hôn”, tuy nhiên vẫn công nhận quyền của vợ chồng được thỏa thuận về chế độ tài sản trong thời kỳ hôn nhân. Theo quy định tại Điều 28 và Điều 47 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, có nêu rõ:
- Vợ chồng có thể thỏa thuận với nhau về chế độ tài sản trong thời kỳ hôn nhân
- Các thỏa thuận này phải được lập thành văn bản và công chứng để đảm bảo giá trị pháp lý.
Trên thực tế, điều này có nghĩa là thỏa thuận sau khi kết hôn được pháp luật Việt Nam công nhận, miễn là tuân thủ đầy đủ các điều kiện về hình thức và nội dung theo quy định. Việc pháp luật thừa nhận loại thỏa thuận này giúp các cặp vợ chồng có sự linh hoạt trong việc xác lập hoặc điều chỉnh quan hệ tài chính trong suốt thời kỳ hôn nhân.
Điều kiện để thỏa thuận sau hôn nhân có hiệu lực pháp lý
Để có giá trị pháp lý và được thực thi tại Việt Nam, một thỏa thuận sau khi kết hôn cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
- Hình thức văn bản: Thỏa thuận phải được lập thành văn bản chính thức. Các thỏa thuận miệng giữa vợ chồng liên quan đến việc quản lý tài sản không được tòa án công nhận.
- Công chứng : Văn bản thỏa thuận phải được công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng hợp pháp tại Việt Nam. Việc công chứng đảm bảo các bên hiểu rõ nội dung thỏa thuận và xác nhận tính xác thực pháp lý của văn bản.
- Sự tự nguyện : Cả hai bên vợ chồng phải tham gia thỏa thuận một cách tự nguyện. Nếu một bên bị ép buộc, bị lừa dối hoặc không biết rõ các thông tin quan trọng, thì thỏa thuận có thể bị yêu cầu hủy bỏ hoặc tuyên vô hiệu.
- Rõ ràng và cụ thể:Các điều khoản mơ hồ hoặc không rõ ràng sẽ làm suy yếu hiệu lực của thỏa thuận. Văn bản cần nêu rõ tài sản nào được áp dụng, cách phân loại (ví dụ: tài sản riêng hay tài sản chung), và phương thức quản lý, sử dụng, định đoạt các tài sản đó.
- Tuân thủ pháp luật Việt Nam: Thỏa thuận không được vi phạm chính sách công, chuẩn mực đạo đức xã hội hoặc xâm phạm quyền lợi hợp pháp của bên thứ ba..
Nếu không đáp ứng một trong các điều kiện nêu trên, thỏa thuận có thể bị tòa án tuyên vô hiệu một phần hoặc toàn bộ.
Thỏa thuận sau hôn nhân có thể bao gồm những nội dung gì?
Thỏa thuận sau khi kết hôn có thể điều chỉnh nhiều vấn đề liên quan đến tài chính và tài sản. Một số điều khoản phổ biến thường bao gồm:
- Phân loại và quản lý tài sản trước hôn nhân và trong thời kỳ hôn nhân
- Xác định quyền sở hữu và phân chia bất động sản, tài sản cá nhân, doanh nghiệp hoặc tài sản thừa kế
- Phân bổ trách nhiệm tài chính, bao gồm nghĩa vụ nợ và chi phí sinh hoạt
- Thỏa thuận về việc cấp dưỡng hoặc hỗ trợ tài chính giữa vợ chồng trong hoặc sau hôn nhân
- Phương thức phân chia tài sản được xác định trước trong trường hợp ly hôn
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thỏa thuận sau khi kết hôn không được phép làm ảnh hưởng đến quyền lợi của con cái. Các vấn đề như quyền nuôi con, quyền thăm nom và nghĩa vụ cấp dưỡng cho con không thể được thỏa thuận trước và phải được giải quyết dựa trên lợi ích tốt nhất của trẻ em, cũng như ý kiến của trẻ nếu từ đủ 7 tuổi trở lên, theo sự xem xét và quyết định của tòa án.
Thỏa thuận sau hôn nhân có hiệu lực từ thời điểm nào?
Một thỏa thuận sau khi kết hôn hợp lệ sẽ có giá trị pháp lý và được thực thi kể từ thời điểm được hai bên vợ chồng ký kết và công chứng. Không có thời gian chờ hiệu lực. Kể từ thời điểm đó, thỏa thuận sẽ điều chỉnh cách thức vợ chồng quản lý tài sản và tài chính, trừ khi có sự sửa đổi hoặc hủy bỏ bằng thỏa thuận chung của hai bên hoặc theo quyết định của tòa án.
Thỏa thuận này có thể được sử dụng chủ động để quản lý trách nhiệm tài chính trong thời kỳ hôn nhân, hoặc áp dụng về sau trong quá trình giải quyết ly hôn nhằm đơn giản hóa việc phân chia tài sản và giảm thiểu tranh chấp. Nó đóng vai trò như một khuôn khổ pháp lý mà cả hai bên đã tự nguyện cam kết tuân thủ.
Thỏa thuận sau hôn nhân có hiệu lực từ thời điểm nào?
Mặc dù được pháp luật công nhận, thỏa thuận sau khi kết hôn vẫn có thể bị xem xét về mặt pháp lý. Một trong hai bên vợ hoặc chồng có thể yêu cầu tòa án hủy bỏ thỏa thuận dựa trên các căn cứ sau:
- Vi phạm thủ tục, chẳng hạn như không được công chứng hoặc thực hiện không đúng quy định pháp luật.
- Thiếu sự đồng thuận có hiểu biết, khi một bên không nắm rõ đầy đủ tình hình tài chính của bên kia.
- Bị ép buộc hoặc bị ảnh hưởng không chính đáng, khi một bên bị gây áp lực hoặc bị chi phối để phải ký kết thỏa thuận.
- Điều khoản bất công, khi nội dung thỏa thuận quá thiên lệch hoặc vi phạm nguyên tắc công bằng cơ bản.
Tòa án sẽ xem xét các chứng cứ và có thể quyết định công nhận toàn bộ, một phần hoặc tuyên vô hiệu toàn bộ thỏa thuận, tùy theo kết quả xem xét.
Lợi ích thực tế của thỏa thuận sau hôn nhân
Thỏa thuận sau khi kết hôn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, đặc biệt đối với những cặp vợ chồng có tình hình tài chính phức tạp hoặc từng trải qua những khó khăn trong hôn nhân. Cụ thể:
- Giúp xác định rõ quyền sở hữu tài sản, từ đó hạn chế những hiểu lầm không đáng có.
- Bảo vệ lợi ích tài chính cho người làm kinh doanh, nhất là khi có các khoản đầu tư chung.
- Giữ gìn tài sản thừa kế và tài sản gia đình, đặc biệt trong các gia đình có con riêng hoặc tái hôn.
- Tăng cường sự minh bạch và trách nhiệm trong quản lý tài chính giữa vợ chồng.
- Giảm thiểu chi phí pháp lý và căng thẳng tâm lý khi ly hôn, nhờ các điều khoản đã được thống nhất từ trước.
Ngoài ra, thỏa thuận sau khi kết hôn cũng đặc biệt hữu ích đối với các cặp vợ chồng có quốc tịch khác nhau, khi họ có thể gặp phải những vấn đề phức tạp liên quan đến quyền sở hữu tài sản ở nước ngoài hoặc việc công nhận pháp lý tại các quốc gia khác.
Kết Luận
Thỏa thuận sau khi kết hôn tại Việt Nam có giá trị pháp lý nếu được lập thành văn bản và công chứng hợp lệ. Đây là một công cụ pháp lý hữu ích giúp vợ chồng xác lập rõ ràng và công bằng các vấn đề tài chính trong thời kỳ hôn nhân. Dù không phải là lựa chọn phù hợp cho mọi cặp đôi, thỏa thuận này có thể mang lại sự an tâm, tăng cường sự minh bạch trong giao tiếp và giảm thiểu tranh chấp pháp lý trong tương lai.
Đối với những người đang đối mặt với hoàn cảnh gia đình hoặc tài chính phức tạp — đặc biệt là các trường hợp có yếu tố nước ngoài hoặc tài sản lớn — thì việc tham vấn ý kiến từ luật sư chuyên môn là điều cần thiết.
Nếu bạn đang cân nhắc lập hoặc rà soát một thỏa thuận sau khi kết hôn tại Việt Nam, đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm của LeTran Family Lawyers sẵn sàng hỗ trợ. Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên sâu, đảm bảo thỏa thuận của bạn đầy đủ, đúng luật và phù hợp với nhu cầu cụ thể của từng trường hợp.
Liên hệ: letran@familylawyers.vn để được tư vấn bảo mật.
