Đi đến quyết định chấm dứt cuộc hôn nhân thật sự là một quyết định rất khó khăn đối với các cặp vợ chồng. Không ai mong muốn điều đó nhưng họ buộc phải chấp nhận. Và hành trình thực hiện quyết định đó cũng không hề đơn giản. Thủ tục, hồ sơ pháp lý như thế nào? Nộp đơn ly hôn ở đâu? Cơ quan nào giải quyết việc ly hôn?… Bao nhiêu vấn đề cần phải nắm rõ để thực hiện .
Ai có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn?
Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Để được ly hôn, các cặp vợ, chồng phải xác định được ai là người có quyền yêu cầu ly hôn.
Theo quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, người có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn gồm: Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ. Như vậy, người có quyền yêu cầu ly hôn có thể là chồng, là vợ hoặc người thứ ba như quy định nêu trên.
Căn cứ và điều kiện để được yêu cầu ly hôn
Căn cứ vào hình thức để giải quyết yêu cầu ly hôn. Có hai hình thức ly hôn
Ly hôn thuận tình: Cả hai vợ chồng đều thống nhất và đồng thuận ly hôn gọi là ly hôn thuận tình hoặc ly hôn đồng thuận.
Ly hôn đơn phương: Một trong hai người là vợ hoặc chồng cương quyết đòi ly hôn còn người kia không đồng ý ly hôn gọi là ly hôn đơn phương hoặc ly hôn theo yêu cầu một bên.
Với mỗi loại hình ly hôn thì sẽ yêu cầu điều kiện khác nhau. Cụ thể như sau:
Điều kiện để ly hôn thuận tình
- Hai bên thật sự tự nguyện ly hôn
- Hai bên đã thỏa thuận về việc chia tài sản, quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng…
Điều kiện để đơn phương ly hôn
- Vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình.
- Khi một người vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài.
- Vợ hoặc chồng bị Tòa án tuyên bố mất tích.
- Khi một người bị bệnh tâm thần hoặc bệnh khác đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do người còn lại gây nên.
Nộp đơn ly hôn tại nơi cư trú hay nơi đăng ký kết hôn?
Căn cứ theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ cụ thể như sau:
“Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ
- Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
- Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này.
- Các đương sự có quyền tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cá nhân hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cơ quan, tổ chức giải quyết những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này.
- Đối tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết.
- Thẩm quyền giải quyết việc dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
…
h. Tòa án nơi một trong các bên thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn;”
Như vậy, Toà án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh gọi chung là Toà án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình. Khi vợ chồng có nhu cầu thực hiện thủ tục ly hôn thì nộp hồ sơ đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi vợ chồng cư trú hợp pháp để được giải quyết. Cụ thể:
- Đối với trường hợp ly hôn thuận tình: Nếu hai vợ chồng thuận tình ly hôn thì có thể thỏa thuận đến Tòa án nơi cư trú của vợ hoặc của chồng để thực hiện thủ tục.
- Đối với trường hợp ly hôn đơn phương: Tòa án nơi có thẩm quyền giải quyết sẽ là nơi bị đơn cư trú, làm việc.
Trường hợp có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện ở nước ngoài thì thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Nộp đơn ly hôn tại nơi tạm trú được không?
Thực tế hiện nay có khá nhiều người do đi làm ăn xa, khi muốn ly hôn không biết phải nộp đơn ở đâu. Nơi tạm trú có giải quyết đơn ly hôn của họ không?
Tại khoản 1 Điều 11 Luật Cư trú năm 2020 cũng nêu rõ: Nơi cư trú của công dân bao gồm nơi thường trú, nơi tạm trú.
Do đó, Tòa án nơi bị đơn cư trú (ly hôn đơn phương) hoặc Tòa án nơi một trong hai bên vợ, chồng cư trú (thuận tình ly hôn) là Tòa án nơi những người này thường trú hoặc tạm trú.
Từ những quy định trên, khi thực hiện thủ tục ly hôn thì có thể nộp đơn ly hôn ở Tòa án nhân dân cấp huyện nơi tạm trú của vợ, chồng.
Ly hôn với người đang chấp hành hình phạt tù nộp đơn ở đâu?
Tại điểm a khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 về thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
“Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở; nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;”
Như vậy, trường hợp ly hôn đơn phương với người đang chấp hành án phạt tù, thì nộp hồ sơ đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi người đó cư trú trước khi chấp hành việc thi hành án.
Nộp đơn ly hôn online có được không? Cách nộp đơn ly hôn online.
Căn cứ vào quy định tại khoản 1 Điều 190 và khoản 1 Điều 363 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, nếu bạn muốn ly hôn thì có thể nộp đến Tòa án bằng các hình thức sau: Gửi trực tiếp đến Tòa, thông qua đường bưu điện, gửi trực tuyến thông qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có). Như vậy, vợ, chồng muốn ly hôn có thể nộp đơn online nếu Tòa án có Cổng thông tin điện tử.
Các bước nộp đơn ly hôn online như sau:
- Bước 1: Đăng ký tài khoản qua Cổng thông tin điện tử Nopdonkhoikien.toaan.gov.vn và đăng ký chữ ký số trên hệ thống.
- Bước 2: Đăng nhập hệ thống và chọn chức năng soạn đơn khởi kiện để soạn đơn
- Bước 3: Nhấn chọn chức năng gửi đơn và xác nhận lại chữ ký số để gửi đơn trực tuyến .
Sau khi nộp đơn ly hôn trực tuyến bạn cần thường xuyên đăng nhập hệ thống để kiểm tra và nhận các văn bản tố tụng mà tòa án tống gửi qua hệ thống.
Mặc dù việc cho phép nộp đơn ly hôn trực tuyến có thể được xem là một hình thức của việc cải cách thủ tục hành chính nhằm rút ngắn bớt thời gian đi lại, giảm thiểu tiêu cực trong việc thực hiện các thủ tục tố tụng. Tuy nhiên thực tiễn cho thấy việc nộp đơn ly hôn trực tuyến qua mạng còn nhiều vấn đề bất cập gây khó khăn cho người có nhu cầu. Do vậy nếu không vì ly do bất khả kháng thì ở thời điểm hiện tại bạn nên nộp đơn ly hôn bằng phương thức trực tiếp hoặc qua đường bưu điện vẫn sẽ tốt hơn.
Chúng tôi đã cung cấp cho Quý vị một số đều cần biết khi nộp đơn ly hôn. Hãy liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn chi tiết hơn: letran@familylawyers.vn .
