Khi những cuộc hôn nhân đã đứng trên bờ vực thẳm, thì ly hôn có lẽ là giải pháp hữu ích để chấm dứt những bất đồng, tranh cãi và đau khổ cho người trong cuộc.
Đa số các cặp vợ chồng khi ly hôn, ngoài những thắc mắc liên quan đến tài sản, con chung thì câu hỏi họ hay đặt ra là “Một vụ ly hôn thường mất bao lâu?”. Bởi lẽ có rất nhiều vụ án ly hôn hiện nay kéo dài đến vài năm khiến cho các bên đều mệt mỏi.
Do đó, để biết được một vụ ly hôn nhanh hay lâu có lẽ phải xem xét dựa trên rất nhiều yếu tố. Tuy nhiên, xin điểm qua một số nguyên nhân chính như sau:
Vụ ly hôn đó có tranh chấp hay không?
Tranh chấp có lẽ là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến thời gian giải quyết một vụ ly hôn.
Khi các bên đồng thuận và thống nhất được với nhau các vấn đề về tài sản và con chung, thì tòa án sẽ giải quyết theo thủ tục việc dân sự. Thời gian giải quyết sẽ ngắn và nhanh chóng hơn.
Còn nếu một trong hai bên đơn phương yêu cầu ly hôn và các bên phát sinh tranh chấp thì đây là vụ án dân sự và phải được xét xử tại phiên tòa. Với thủ tục này, quá trình giải quyết ly hôn sẽ kéo dài tùy thuộc vào tính chất từng vụ án.
Tính hợp tác của cả hai bên khi giải quyết các vấn đề tài chính
Khi ly hôn được xác định, nó sẽ lập tức đi đến “giai đoạn khám phá” nhằm xác định tất cả tài sản nào là để phân chia. Các bên phải xuất trình các tài liệu thể hiện được tài sản của mình là tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân hay ngoài thời kỳ hôn nhân. Nếu bất kỳ ai đang cố gắng che giấu, thì sẽ mất nhiều thời gian hơn.
Trước khi kết hôn hoặc trong thời kỳ hôn nhân tốt đẹp, nếu các bên có sự phân chia và thỏa thuận rõ ràng về tài sản chung và tài sản riêng vợ chồng (như là thỏa thuận tiền hôn nhân hoặc thỏa thuận phân chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân) thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn sẽ thuận lợi và nhanh chóng rất nhiều.
Hoặc khi vợ chồng yêu cầu Tòa án giải quyết phân chia tài sản khi ly hôn và các bên minh bạch, trung thực trong việc đưa ra các tài sản chung hình thành trong thời kỳ hôn nhân sẽ giúp giảm thiểu đáng kể thời gian giải quyết vụ án.
Ngược lại, nếu vợ chồng đã không có sự phân định rõ ràng về các vấn đề tài chính trước và trong thời kỳ, và khi việc ly hôn xảy ra, nếu các bên cố tình tẩu tán, che giấu tài sản chung của vợ chồng thì việc xác định sẽ mất nhiều thời gian và có thể phải nhờ tòa án xác minh thu thập, tài liệu chứng cứ.
Việc thực hiện các công việc này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thời gian giải quyết ly hôn. Khi các bên càng không trung thực và cố tình lảng tránh thì càng kéo dài quá trình giải quyết của tòa án.
Thủ tục tố tụng trong giải quyết dân sự
Thủ tục giải quyết một vụ án ly hôn cũng giống như các vụ án dân sự khác, đều phải tuân thủ các quy trình tố tụng dân sự.
Kể từ ngày đơn ly hôn được thụ lý đến khi xét xử, có thể trải qua rất nhiều quá trình hòa giải, thậm chí có thể bị tạm đình chỉ vì một số lý do.
Tuy nhiên, đến khi vụ án được đưa ra xét xử và có bản án, thì chưa chắc đây sẽ là kết quả cuối cùng. Bởi bản án đó có thể sẽ bị kháng cáo, kháng nghị. Thực tế, có rất nhiều vụ án phải trải qua giai đoạn xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, kể cả là giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.
Ngoài ra, khi vụ án ly hôn có yếu tố nước ngoài mà người kia vắng mặt hoặc không có mặt tại Việt Nam, thì tòa án bắt buộc phải thực hiện thủ tục ủy thác tư pháp theo quy định. Và trên thực tế, việc ủy thác tư pháp phải mất một khoảng thời gian để chờ đợi kết quả.
Như vậy, dù luật có quy định cụ thể thì thời gian giải quyết một vụ ly hôn vẫn rất khó xác định. Có thể là vài tháng, nhưng cũng có thể đến vài năm. Tuy nhiên, dựa vào các vụ án thực tế, thời gian giải quyết ly hôn nhanh hay lâu phụ thuộc vào các bên trong vụ án. Mong muốn và nhu cầu của họ chính là chìa khóa để giải quyết mọi vấn đề.